Daşaýjynyň (ekspeditoryň) raýat – hukuk jogakärçilini meýletin ätiýaçlandyryş Kadalary

Daşaýjylar (ekspeditorlar) tarapyndan içerki we halkara daşamalary we ekspeditorçylyk işi amala aşyrylanda olaryň jogapkärçiligi ätiýaçlandyrmak. Türkmenistanyň Döwlet ätiýaçlandyryş guramasynyň ätiýaçlandyryş şertnamasyny (ätiýaçlandyryş şahadatnamasyny) satyn almak bilen, siz ulagda daşamak işi bilen baglanyşykly töwekgelçiliklerden goranyp bilersiňiz.

Biz nämeden ätiýaçlandyrýarys?

Daşaýjynyň (ekspeditoryň) raýat-hukuk jogapkärçiligini meýletin ätiýaçlandyryş Kadalaryna laýyklykda baglaşylýan ätiýaçlandyryş şertnamalary (ätiýaçlandyryş şahadatnamalary) boýunça aşakdakylar bilen baglanyşykly ätiýaçlandyrýanyň emläk bähbitleri ätiýaçlandyryş obýekti bolup durýar: ätiýaçlandyrýan tarapyndan özüniň daşamak we (ýa-da) ekspedisiýa şertnamasy boýunça daşalýan ýükler we maliýe ýitgileri; ätiýaçlandyrýan tarapyndan daşama we (ýa-da) ekspedisiýa amala aşyrylýan mahalynda üçünji taraplaryň emlägine, ömrüne we saglygyna ýetirilen zyýan; ätiýaçlandyrýanyň onuň bähbit görüjä, üçünji taraplara ýetirilen zyýan üçin jogapkärçiliginiň ýüze çykmagy bilen bagly kazyýet we kazyýetden daşary çykdajylary.

Ätiýaçlandyryş hadysasynda näme etmeli?

Haýal etmän, ýöne 3 iş gününden gijä galman ýazmaça görnüşde ätiýaçlandyryş guramasyna (ýa-da onlaýn saýty bilen peýdalanmak) we degişli edaralara (derňew, kazyýet, içeri işleri ýa-da başga degişli edaralara) habar bermeli.

Ätiýaçlandyryş şahadatnamasyny almak üçin talaplar

ätiýaçlandyryş halaty hakynda arzany;
ýan haty ýa-da ýüküň ýan hatyny we bar bolan degişli resminamalary;
harytnamany (inwoýslary) we töleg hasabyny, karnetiň (üstaşyr gümrük resminamasynyň) nusgasyny;
heläkçilik komissarynyň sertifikatyny, hadysanyň bolup geçen döwletiň kanunyna, tejribesine ýa-da däp-dessurlaryna laýyklykda ýüki barlap görmegi ýa-da kemçiligi, zyýanyň möçberini kesgitlenmegi (eger düzülen bolsa) barada garaşsyz ýöriteleşdirilen guramalaryň düzýän derňewiň (ekspertizanyň) ykrarhatyny;
daşaýja (ekspeditora), zyýanyň öwezini dolmagy arza edýän tarapdan, talap edilýän ýitginiň hasaplamasyny;
ýol ulag hadysasy bolan ýagdaýynda polisiýasynyň ýol gözegçilik gullugynyň resminamalary;
ýüküň ogurlanandygy, talanandygy, ulag serişdesiniň ýüki bilen ogurlanandygy barada daşaýjynyň (ekspeditoryň) polisiýa ýüz tutandygy baradaky ol edaralaryň tassyklaýyjy resminamalaryny ýa-da ýüküň ogurlanandygy ýa-da başga jenaýatçylykly wakalar boýunça jenaýat işiniň gozgalandygy barada hukuk goraýjy edaralar tarapyndan tassyklaýyjy delilnamasy;
ýangynyň, partlamanyň, köpriniň opurylmagynyň netijesinde ýüküň zaýalanandygyny ýa-da ýok bolandygyny tassyklaýan ygtyýarly edaralaryň resminamasy;
sürüjiniň bolup geçen waka barada ýazmaça düşündirişi;
ätiýaçlandyrýanyň talaby töländigini tassyklaýan resminamasy;
üçünji taraplara zyýan ýetirilendigi barada degişli edaralaryň çözgüdi
ätiýaçlandyryş halaty ýüze çykan pursatynda şikes alnandygyny ýa-da saglyga başga hili zyýan ýetendigini tassyklaýan lukmançylyk netijenamasy we üçünji taraplary bejermek üçin lukmançylyk hyzmatlary;
saglygy goraýyş edarasynyň bellemegi boýunça dermanlary we beýleki serişdeleri (implantantlar, protezler, arabajyklar we ş.m.) satyn almak boýunça goşmaça çykdajylary tassyklaýan töleg hatlar we beýleki resminamalar;
ätiýaçlandyryş halaty bolan ýagdaýynda onuň möçberini azaltmak üçin ätiýaçlandyryjy tarapyndan öwezini dolmaga degişli ätiýaçlandyrýanyň çykdajylaryny esaslandyrýan resminamalaryny, eger şular ýaly çykdaýjylar edilen bolsa;
eger iş taraplaryň ylalaşygy boýunça we ätiýaçlandyryjynyň razylygy bilen kazyýete çenli tertipde çözülmedik bolsa, kazyýet edaralarynyň degişli çözgütleriniň nusgalary;
ätiýaçlandyryş halaty bolandygyny we zyýanyň möçberini tassyklaýan beýleki resminamalary.

Ätiýaçlandyryş möçberini tölemek üçin zerur resminamalar?

döwlet ätiýaçlandyryş guramasyna arza;
ulag ekspedisiýanyň (daşamanyň) şertnamasynyň nusgasyny;
daşamalary amala aşyrmak rugsat berýan ygtyýarnamanyň nusgasyny;